Биыл Түркіменстанда мақта жинау науқаны жылдағыдан ерте басталды. Мары өңірінде тамыз айының ортасынан бастап тұрғындарды мақта теруге шығара бастаған. Бұдан бөлек алимент төлемеген ер азаматтарды да мәжбүрлі түрде мақта алқабына алып кетіп жатыр.
Маңғыстаудағы West Oil Software және Techno Trading LTD компаниясы жұмысшыларының жалақыны көтеруді талап етіп ереуілдеп жатқанына екі аптадан асты. Екі компания да ереуілді заңсыз деп тануды сұрап сотқа жүгінген. Олардың бірінің арызын Қарақия аудандық соты қанағаттандырды. Ереуілшілер жұмыс беруші ұсынған үстеме мөлшерімен келіспейді.
Жаңаөзендегі "МұнайСпецСнабкомпани" мекемесіндегі 200-ге жуық жұмысшының ереуілдеп жатқанына 21 шілдеде жеті күн болды. Жұмысшылардың сөзіне қарағанда, басшылық олардың талабын орындай алмаймыз деген. Есесіне еңбек құқығын талап етіп, ыстықта палатка астында жатқан жұмысшыларға құқық қорғау органдары ескерту айтып, қысым басталған. Жұмысшылар басшылыққа жалақыны 100 пайыз өсіру, жұмыс жағдайын жақсарту сияқты 11 талап қойған.
Маңғыстау облысы Жаңаөзен қаласында маусымның соңында басталған ереуілдер тізбегі толастамай тұр. Негізгі талап – еңбекақыны көтеріп, жұмыс жағдайын жақсарту. 19 шілдеде бірнеше мекеме ереуілге қосылды. Олардың дені – мемлекеттік "Өзенмұнайгаз" компаниясына қызмет көрсететін мекеме жұмысшылары. 2011 жылғы Жаңаөзен оқиғасы да осы компания жұмысшыларының еңбек дауынан тұтанған.
"Шекараны күшейту жұмыстарының жүріп жатқанына бірнеше ай болды. Шекараны кесіп, түркімен аумағына өтіп жатқандар кері қайтарылып жатыр. Маған шекараға қосымша әскери күш пен медқызметкерлер тартылып жатқанын айтты. Сондай-ақ Серхетабадқа полицейлерді де жіберіп жатыр. Егер кімде-кім жұмысында қателік жіберсе, оны 22 күнге Серхетабадқа жолдайды. Осы жағдайдан соң кей полицейлер жұмыстан шыққысы келеді, бірақ оларды жібермей отыр" дейді дереккөз. Оның сөзінше, шекараға медқызметкерлерді 15-20 күнге жіберіп жатыр. Тіпті шекара аумағына жіберілетін медқызметкерлердің тізімі де жасалған.
Жаңаөзенде мұнай өндіруші "ӨзенМұнайГаз" компаниясының бұрғыларын жөндейтін "КЕЗБИ" мекемесінің жұмысшылары бір аптадан соң ереуілді тоқтатып, жұмысқа шықты. Олар жалақы өсіру, жұмыс жағдайын жақсарту бойынша қойған 12 талаптың "ішнара орындалғанын" айтады.
Жаңаөзенде "КЕЗБИ" компаниясының 600-ден астам жұмысшысы екі күннен бері жұмысты тоқтатып, ереуілдеп жатыр. Олар еңбек жағдайын жақсартуды, жалақыны көтеруді, өздері құрған кәсіподақ белсенділерін қудаламауды талап етеді. "ӨзенМұнайГаз" компаниясының мердігер мекемесі "КЕЗБИ" жұмысшылары 30 маусымнан бері жұмысты толық тоқтатқан. Олар 30 маусымда түнгі ауысымның жұмысшылары ереуілді таң атқанша жалғастырғанын айтады.
Ақтөбе қаласында жолаушылар тасымалына жауапты екі компанияның бірі "Жолаушылар автокөлік кәсіпорнында" дүйсенбі күні басталған наразылық әлі де ішінара жалғасып жатыр. Сондықтан компания кей бағыттардағы 6 автобустың орнына 3-4 көліктен шығаруға мәжбүр болған.
- Жұмысшыларымыздың 10-20 пайызы бүгін де желіге шықпады. Осыған орай қала тұрғындары аялдамаларда сәл кідіріңкіреп қалуы мүмкін. Ең бастысы, қозғалыс мүлдем тоқтап қалған жоқ. Соның өзі жетістік, - деді Азаттыққа телефонмен берген сұқбатында компания өкілі Асанәлі Қайдаров.
1 маусым күні Ақтөбеде жолаушы тасымалдайтын тағы бір компания "Автопарк" жүргізушілері мен кондукторлары жұмысқа шығудан бас тартып, қала тұрғындары түстен кейін автобуссыз қалды. Түс әлпетінде компания кеңсесіне жиналған наразылар басшылардан жүргізушілер мен кондукторларды штатқа алып, тұрақты жалақы төлеуді талап етті. Осы жердегі жүргізушілер мен кондукторлардың бәрі ресми түрде жұмыссыз. Зейнетақы қорына да, медициналық сақтандыру қорына да ақша аударылмайды. Бірақ тәулігіне 16-18 сағаттан жұмыс істейміз.
31 мамыр күні түстен кейін Ақтөбедегі "Жолаушылар автокөлік кәсіпорнының" жүргізушілері мен кондукторлары жұмыстан паркке оралып, наразылыққа шықты. Жұмысқа шығудан бас тартқан жүз шақты адам жолақысы 150 теңге болғалы Ақтөбеде жолаушы тасымалы қиындап кеткенін айтады.
- Бүгіннен бастап Ақтөбеде жол ақысы қолма-қол ақшамен төлеген жағдайда - 150 теңге, көлік карталарын қолданушылар үшін - 80 теңге. Картасы жоқ жолаушылар 150 теңге төлегісі келмейді. Қолма-қол ақшаның болмауы автобус жүргізушілері үшін де қиын. Өйткені кондуктордың айлығын жүргізуші өз қалтасынан төлейді. "Кәсіпорын" кондукторларды штатқа алмай отыр. Одан бөлек қосалқы бөлшекке де ақша бермейді. Көшеде жолаушы тасып жүрген автобустан бұзылып паркте тұрғаны көп. Бұдан әрі бұлай жұмыс істей алмаймыз, - дейді жүргізушілердің бірі Руслан Досмәмбетов.